Świadomość logopedyczna rodziców
Świadomość rodzicielska
Między rozwojem mowy a rozwojem czynności umysłowych istnieje ogromna zależność. Mowa wywiera wpływ na powstawanie i kształtowanie się takich czynności umysłowych jak: spostrzeganie, wyobrażanie, porównywanie i wnioskowanie. Mowę czasem nazywa się narzędziem myślenia, gdyż właśnie w słowach krystalizują się myśli. Dlatego też, jeżeli rozwój mowy dziecka nie przebiega normalnie, jeżeli dziecko do 5 roku życia nie przejawia zainteresowania poprawnym sposobem mówienia, a widoczne są jakieś wady wymowy, należy zgłosić się do logopedy.
W każdym domu powinien być numer telefonu logopedy; specjalisty, który równolegle z kontrolami lekarskimi, powinien sprawdzać rozwój mowy dziecka. Często rodzice nie uświadamiają sobie tego, ze ich dziecko ma wadę wymowy, są tak osłuchani z wymowa dziecka, że nawet jeżeli mowę ono zniekształca uważają oni ja za normalną. Inni natomiast wiedzą, że ich dziecko źle wymawia, ale cierpliwie czekają aż z tego wyrośnie. W którym wiec momencie zdecydować się na wizytę logopedyczną?
Tu zdania są podzielone. Bywają rodzice, którzy czekają aż problem samoistnie minie, co sprzyja utrwalaniu się wady i sprawia, że jej likwidacja będzie wymagała w przyszłości od nich samych i dziecka więcej czasu i pracy. Bywają też tacy, którzy zgłaszają się po poradę już z 3-latkiem, gdyż zaniepokojeni są faktem, że jeszcze nie wymawia głosek: sz, ż, cz, dż lub r. W tej drugiej sytuacji uzyskają rodzice poradę taką, że ich dziecko ma prawo w wieku 3 lat ma prawo nie wymawiać głosek szumiących oraz r, o ile nie ma innych problemów, to z poprawą wymowy rzeczywiście można jeszcze jakiś czas poczekać i to logopeda powinien zadecydować jak długo.
Wizyta u logopedy jest konieczna nawet wtedy, gdy wszystko wydaje się, że jest w porządku. Niestety, nie każdy to wie i często dziecko trafia do logopedy po raz pierwszy dopiero w przedszkolu, czyli w wieku 6 lat, z już utrwalonymi wzorcami artykulacyjnymi.
Pamiętajmy drodzy rodzice i wychowawcy o współpracy z logopedą. Terapia logopedyczna nie boli. Postawienie diagnozy przez logopedę jest pierwszym krokiem w określeniu rozwoju dziecka na płaszczyźnie językowej. Kolejny krok to ustalenie indywidualnego programu terapii i dobranie odpowiednich ćwiczeń, które będą wspomagać i usprawnić narządy artykulacyjne i usuną nieprawidłową wymowę. Niezmiernie ważna jest tu systematyczność w ćwiczeniach i rzetelność pracy ze strony rodzica i to właśnie ona w decydującej mierze decyduje o długości i skuteczności terapii.
W zasadzie logopeda podobnie jak psycholog i lekarz pediatra, powinien towarzyszyć dziecku już w jego pierwszych miesiącach życia i wcale nie dotyczy to tylko dzieci z grupy ryzyka. Jeśli niestety tak się nie stanie to musicie tym bardziej sumiennie i uczciwie podchodzić do ćwiczeń i zajęć terapeutycznych. Niestety taka sytuacja jest u nas normą. Dobra opieka specjalisty, systematyczność w ćwiczeniach i poważne traktowanie dziecięcych problemów i dramatów z mową pozwoli na harmonijny rozwój waszego dziecka, a potem młodego człowieka.
Zapobieganie i korekcja wad wymowy, to również w prostej zależności zapobieganie ewentualnym trudnościom czy niepowodzeniom szkolnym, bowiem zawsze dziecko źle mówiące popełnia błędy w pisaniu, a kiedy słabo czyta może mieć trudności w rozumieniu tekstów lub przejawiać zahamowania w spontanicznym wypowiadaniu się.
Terapię logopedyczną należy traktować bardzo poważnie, nie bagatelizować ćwiczeń i zaleceń logopedy. Utrzymujące się u dziecka wady lub zaburzenia mowy mogą doprowadzić do zaburzeń w kontaktach z rówieśnikami, wyobcowania, osamotnienia, spowodować niższą samoocenę czy też spowodować poważne problemy szkolne .
W rozwoju mowy ogromną rolę spełnia środowisko, w jakim się dziecko wychowuje, a codzienny kontakt z rodziną i rówieśnikami dostarcza nowych doświadczeń i pozwala nabywać wiele nowych umiejętności językowych. Często osoby, od których dzieci oczekują wsparcia (rodzice, nauczyciele, wychowawcy) nie mają dostatecznej wiedzy i umiejętności, aby rozpoznać powstające zaburzenia w odpowiednim czasie. Jednak nawet problemy zostają rozpoznane działania podejmowane są zbyt późno. Co prawda dzieci są w stanie nauczyć się poprawnej wymowy pod warunkiem, że są naprawdę zaangażowane w terapię, ale problemy dydaktyczne, emocjonalne i społeczne pozostają na całe życie. Konieczna jest współpraca logopedy z nauczycielami, zapewnienie doradztwa i pomocy o charakterze terapeutycznym i instruktażowym: współpraca z rodzicami w formach: spotkań, pogadanek, gazetki, biuletynu wewnętrznego o tematyce logopedycznej, udostępnianie wykazu literatury dotyczącej rozwoju mowy dziecka, bieżącej informacji o postępach dzieci uczestniczących w terapii logopedycznej, umożliwienie rodzicom obserwacji zajęć terapeutycznych, udzielanie porad i wskazówek.
Rodzicom powinno zależeć na jak najlepszym przygotowaniu dziecka do podjęcia nauki szkolnej, powinni być zainteresowani pracą stymulującą rozwój mowy dziecka na tyle, aby mogli powodzić profilaktykę logopedyczną poprzez interakcję ze swoimi dziećmi i współpracę z logopedą.
Aby terapia logopedyczna odniosła efekt niezbędna jest ścisła współpraca rodziców z logopedą. Po każdorazowych ćwiczeniach w gabinecie logopedycznym przekazywane są wskazówki do pracy z dzieckiem w domu. W znacznej mierze od stosowania się do tych zaleceń zależne są rezultaty terapii logopedycznej. Rodzice mają za zadanie utrwalenie z dzieckiem opracowanego w gabinecie logopedycznym materiału, gdyż tylko wtedy, można przejść do następnego etapu ćwiczeń.
W ramach ćwiczeń domowych bardzo ważna jest systematyczność i konsekwencja. Lepsze i szybsze efekty osiąga się, gdy ćwiczenia domowe prowadzone są codziennie przez 15-20 minut. Ćwiczenie raz czy dwa razy w tygodniu po godzinie nie daje zadawalających rezultatów. Należy pamiętać, że ćwiczenia powinny przebiegać w atmosferze spokoju i zrozumienia trudności dziecka. Pośpiech i nerwowość utrudniają przyswajanie materiału. Dzieci należy chwalić nawet za minimalne osiągnięcia, co znacznie mobilizuje do wysiłku.